رسانه های شمالی از نگاه آمار و ارقام - مجله یک کامپیوتر

برخی نهادها نشست های تجلیل از اصحاب رسانه برگزار می نمایند و برخی مسئولان هم به این بهانه سری به دفاتر نشریات و رسانه ها و خبرگزاری ها می زنند؛ فرایندی که هر سال وجود دارد. طبیعی است که هر چه تعداد رسانه ها در هر جامعه بیشتر باشد، تعداد اهالی رسانه و خبرنگاران هم بیشتر است، اما این پرسش پیش می آید که آیا تعداد رسانه ها همان طور که ارتباط مستقیمی با تعداد اهالی رسانه دارد، با سطح کیفی فعالیت های رسانه ای و ضریب نفوذ رسانه ها و رسانه ای ها در جامعه نیز در ارتباطی مستقیم است؟ این پرسش مدت هاست که در جامعه خبرنگاری مطرح می گردد. مسئولان از پرتعداد بودن رسانه ها حمایت می نمایند و آن را فرصتی برای جامعه می دانند و برخی فعالان رسانه ای هم نبود نظارت بر فعالیت این رسانه ها را آسیبی برای جامعه رسانه ای و ارتباط رسانه ها با جامعه می دانند.

• نوار سبز رسانه

نگاهی به تعداد رسانه های دارای مجوز در 3 استان شمالی نشان می دهد که نوار سبز شمال ایران از مناطقی است که رسانه های پرتعدادی دارد و به تبع آن فعالان رسانه ای در این استان ها نیز تعدادشان بالاست. بر اساس آخرین آمار منتشر شده از سوی معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 11 هزار و 642 رسانه دارای مجوز اعم از کاغذی و الکترونیکی با بازه های انتشار مختلف و رسانه های بر خط در کشور وجود دارد که از این تعداد 893 رسانه در 3 استان شمالی نهاده شده است.

به جز تهران که به دلیل پایتخت بودن و تراکم جمعیتی بالا دفتر فعالیت 5 هزار و 395 رسانه را در خود جای داده است، چند استان هستند که در تعداد رسانه ها با فاصله، نسبت به بسیاری از استان ها در قسمت بالای جدول قرار دارند. گیلان و مازندران نیز در بین این استان های بالای جدول جای گرفته اند. در حال حاضر پس از استان های آذربایجان شرقی، اصفهان و خراسان رضوی که به ترتیب 471، 466 و 437 رسانه ثبت شده دارند، گیلان با 390 رسانه چهارمین استان کشور از نظر تعداد رسانه هاست. مازندران هم پس از کرمان که 389 رسانه دارد، با 367 رسانه ششمین استان کشور است، اما گلستان در میانه های این جدول نهاده شده است. سهم گلستان از تعداد رسانه های دارای مجوز کشور 136 رسانه است. البته با احتساب تهران در این جدول، رتبه همه استان ها یک پله پایین تر می آید.

• روزنامه های شمالی

در آنالیز شاخص های توسعه رسانه ای یک منطقه انواع رسانه ها مورد توجه قرار می گیرند. این که از مجموع رسانه های یک جامعه محلی، چند رسانه روزنامه است، چندتا هفته نامه، ماهنامه و انواع رسانه های دیجیتال نیز معمولا مورد نظر هستند. روزنامه ها در این بین بیشتر به چشم می آیند و پس از آن هفته نامه ها در دسته بعدی قرار می گیرند. از 893 رسانه ثبت شده در 3 استان شمالی، 28 رسانه روزنامه هستند و مازندران بیشترین سهم را از این تعداد دارد.

352 روزنامه در سراسر کشور وجود دارد که 159 روزنامه در تهران دفتر دارد. مازندران بدون احتساب تهران در جدول تعداد روزنامه های استان ها پس از خوزستان که 25 روزنامه در آن ثبت شده است، با 17 روزنامه دومین استان کشور از نظر تعداد این رسانه است. در این رتبه بندی پس از آذربایجان شرقی، فارس و اصفهان که به ترتیب با 15، 12 و 11 روزنامه در رتبه های سوم تا پنجم تعداد روزنامه های استانی قرار دارند، گیلان و کرمان هم هر کدام با 10 روزنامه به طور مشترک ششمین استان کشور هستند.

گلستان در این بخش آخرین استان است و فقط یک روزنامه دارد که این موضوع همواره از نگاه بسیاری از فعالان رسانه ای برای استانی با ظرفیت های بالای مالی، اجتماعی، ورزشی، گردشگری و فرهنگی یک کاستی بزرگ به شمار می آید. با متوقف شدن چاپ روزنامه استانی خبرنگاران به علت کمبود کاغذ، نبود روزنامه مورد انتقاد و اعتراض بسیاری از مسئولان و فعالان اجتماعی گلستان نهاده شد.

• پیشخوان هفته نامه

بعد از روزنامه ها معمولا هفته نامه ها مورد توجه قرار دارند. طبق آخرین آمار در کشور هزار و 418 هفته نامه داریم که از این تعداد 152 هفته نامه به مازندران، گیلان و گلستان تعلق دارد. مازندران و لرستان هر کدام با 60 هفته نامه پس از کرمان و خوزستان که به ترتیب 108 و 80 هفته نامه دارند، به طور مشترک سومین استان کشور هستند. گیلان نیز با 56 رسانه بعد از این 2 استان نهاده شده است و چهارمین استان از نظر تعداد هفته نامه هاست. گلستان هم در کنار استان مرکزی با 36 هفته نامه پس از کرمانشاه و هرمزگان که به ترتیب 44 و 40 هفته نامه دارند، در پله هفتم از نظر تعداد هفته نامه های استان ها نهاده شده است.

نگاهی به آمارهای معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داده های دیگری نیز در اختیارمان قرار می دهد. انواع نشریه ها با بازه های انتشار گوناگون مانند دوهفته نامه، ماهنامه، دوماهنامه، فصلنامه، دوفصلنامه و سالنامه نیز در دسته رسانه های کاغذی قرار دارند. مجموع رسانه های چاپی یا کاغذی 3 استان شمالی 501 رسانه در بازه های انتشار مختلف است. 89 رسانه چاپی برای گلستان، 213 رسانه چاپی برای گیلان و 199 رسانه کاغذی برای مازندران ثبت شده است. 40 رسانه آنلاین یا برخط هم در گلستان فعال است و مانند سایر بخش ها آمار متعلق به گیلان و مازندران بین صدرنشین های کشور است. 158 رسانه آنلاین در گیلان و 145 رسانه آنلاین در مازندران ثبت شده که البته بسیاری از آنها چندان فعال نیستند.

• خیل خبرنگاران

تعدادی رسانه الکترونیک غیربرخط نیز در کشور وجود دارد که در گلستان 7 رسانه، در گیلان 19 و در مازندران 23 رسانه است. این تعداد قابل توجه رسانه در 3 استان شمالی به ویژه گیلان و مازندران بیانگر بالا بودن تعداد اصحاب رسانه در این خطه نیز هست. معاونت مطبوعات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، خانه مطبوعات را مرجع آمارهای مربوط به خبرنگاران می داند و در حال تفویض اختیارات مختلف حوزه مطبوعات و رسانه ها به خانه مطبوعات کشور و استان هاست. بر اساس آخرین آمار خانه مطبوعات، این نهاد صنفی در حال حاضر 5 هزار عضو اصلی در سراسر کشور دارد که 14.5 درصد آن خبرنگاران 3 استان شمالی هستند. خانه مطبوعات گلستان 156 عضو اصلی دارد و در فهرست خانه مطبوعات گیلان نیز نام 216 فعال رسانه ای ثبت شده است.

بیشترین تعداد اعضای اصلی خانه های مطبوعات در کشور متعلق به مازندران است که 356 عضو اصلی دارد. از این نظر خانه مطبوعات استان بیشترین تعداد اعضای اصلی خانه های مطبوعات در کشور را داراست. با توجه به این که در کرمان 2 خانه مطبوعات فعال است، مجموع تعداد فعالان رسانه ای ثبت شده در 2 خانه مطبوعات این استان از مازندران بیشتر است.

خانه مطبوعات کرمان 297 عضو اصلی و خانه مطبوعات کرمان-جنوب 96 عضو اصلی دارد که تعداد فعالان رسانه ای ثبت شده در سامانه خانه مطبوعات کشور را به 393 نفر می رساند، اما از نظر تعداد اعضای خانه های مطبوعات، مازندران نخستین استان کشور است. در هر استان تعدادی عضو افتخاری علاوه بر اعضای اصلی حضور دارند. مازندران 17، گیلان 8 و گلستان یک عضو افتخاری دارد. در آمارهای مسئولان حوزه رسانه، تعداد فعالان رسانه ای بسیار بیشتر از این آمارهاست، به طوری که در مازندران دست کم 800 فعال رسانه ای به عنوان خبرنگار، پرونده سنتی در خانه مطبوعات دارند. هر سال در مراسم جشن روز خبرنگار تعداد زیادی از آنها حضور می یابند و استانداری نیز هدایایی برای همین تعداد در نظر می گیرد.

• پرتعداد اما کمرنگ

این تعداد رسانه و خبرنگار در 3 استان شمالی به ویژه در مازندران و گیلان که جزو سرآمدهای استان های دارای رسانه و فعالان رسانه ای هستند، این انتظار را ایجاد می نماید که فعالیت های رسانه ای از نظر کیفیت و گستردگی پوشش رسانه ای و همچنین ضریب نفوذ در جامعه عملکرد مطلوبی داشته باشند و رد پای آنها در جامعه پررنگ باشد، اما اینطور به نظر می رسد که چنین اتفاقی در استان های شمالی و به ویژه مازندران که مدعی پیشتازی در تعداد روزنامه هاست، رخ نداده است یا دست کم نتیجه مطلوبی مشاهده نمی گردد.

امروز پرسش های زیادی در خصوص رسانه های محلی در کشور مطرح است؛ این که آیا چاپی ها با توجه به مسائل موجود واقعا منتشر می شوند؟ تیراژ واقعی نشریات چقدر است و چرا هرگز اعلام نمی گردد؟ بازدید رسانه های آنلاین چه وضعیتی دارد؟ با وجود ظرفیت های بالای فراوری محتوا اعم از سوژه، رسانه و تعداد خبرنگار چرا حجم فراوری محتوا در استانی مانند مازندران اندک است و بار اصلی فراوری محتوا بر دوش چند خبرگزاری و تعداد اندکی رسانه بومی است؟ این ها پرسش هایی است که به مناسبت روز خبرنگار می توان به آنها فکر کرد تا بلکه صندلی تقویمی روز خبرنگار به صندلیی واقعی در جامعه تبدیل گردد.

• مروری بر مازندران یک سال اخیر در کیوسک

ناکشا یاران - ساری-خبرنگار:

امروز عصر و در آستانه روز خبرنگار، در کافه گالری هامون ساری نمایشگاه گروهی عکس با عنوان کیوسک برگزار می گردد که در آن تعدادی تابلوعکس خبری از 12 عکاس خبری مازندران به نمایش درمی آید. این نمایشگاه نسبت به سایر نمایشگاه های عکس تفاوت های خاصی دارد که از پیوند نگاه خبرنگارانه و هنرمندانه در عکاسان خبری برآمده است. از پنجره عکس ها، برخی رویدادهای خبری، اجتماعی، سیاسی، مناسبت های تقویمی و اتفاقات فرهنگی ورزشی مازندران که طی سال 1397 و بهار 1398 با لنز دوربین عکاسان خبری مازندران ثبت شده در معرض دید مخاطبان قرار می گیرد.

امیرعلی رزاقی عکاس شناخته شده و فعال خبری که پیشینه برگزاری چندین نمایشگاه انفرادی در زمینه مستند اجتماعی دارد، این بار همکاران خود را در مازندران گردهم آورده و با مرور صدها عکس از آنان نمایشگاهی با نام کیوسک برگزار نموده تا اهمیت حضور عکاسان در فضای رسانه ای را به همکاران رسانه ای خود و البته به جامعه یادآوری کند.

این نمایشگاه ساعت 18 امروز در گالری هامون واقع در انتهای خیابان شهدای محراب، حاشیه رودخانه تجن با حضور عکاسان، هنرمندان و تعدادی از مسئولان گشایش می یابد و تا 28 مرداد هر روز از ساعت 16 تا 22 پذیرای علاقه مندان به هنر عکس و به ویژه عکس خبری است. با امیرعلی رزاقی که نمایشگاه گردان کیوسک است و چند اثر از خودش نیز در این نمایشگاه وجود دارد، گفت وگویی داشتیم که در ادامه می خوانید.

• ایده نمایشگاه کیوسک چطور به ذهنتان رسید؟

این نمایشگاه را قصد داشتیم حدود 2 سال پیش در مازندران برگزار کنیم، اما به دلیل وعده هایی که برخی مسئولان دادند و محقق نشد، پیروز به برگزاری آن نشدیم. سال جاری تصمیم گرفتیم این نمایشگاه را به بهانه روز خبرنگار به مدت یک هفته برگزار کنیم. با حمایت مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران توانستیم گام هایی برای برگزاری نمایشگاه برداریم و خوشبختانه آن را به مرحله اجرا برسانیم.

• چرا عنوان کیوسک را انتخاب کردید؟

کیوسک عنوان مجله عکسی است که قبلا با سردبیری خودم در مازندران با عکس های منتخب عکاسان خبری منتشر می شد. متاسفانه به دلیل این که مجله توسط مسئولان و عواملی که می توانستند به انتشار آن یاری نمایند، حمایت نشد، نتوانستیم آن را باز هم منتشر کنیم؛ در حالی که با توجه به ساده انگاشته شدن هنر عکاسی به ویژه در حوزه خبر و رسانه ضروری است که کارهای خوب و حرفه ای در منبعی جداگانه معرفی شوند تا تفاوت عکس درست با عکس های معمولی و غیراصولی برای علاقه مندان معین گردد.

به هر حال تصمیم گرفتم نام کیوسک را انتخاب کنم تا ادامه جریان ایجاد شده مجله کیوسک در مازندران باشد.

• چند عکس برای عرضه در نمایشگاه انتخاب شده است؟

98 عکس از 12 عکاس خبری استان انتخاب شد که حدود نیمی از آثار تک عکس و نیمی دیگر مجموعه است. این عکس ها توسط عکاسان خبری استان در شرایط گوناگون اعم از بحران ها، رویدادها و بسیاری از مناسبت های دیگر ثبت شده اند و صرفا عکس نیستند، بلکه نگاهی متفاوت هم در آنها وجود دارد و پیغام و مفهومی فراتر از یک تصویر را به مخاطب انتقال می دهند. آنها از بین بیش از 400 عکس انتخاب شدند. غلامرضا احمدی، کیوان جعفری، بهروز خسروی، امیرعلی رزاقی، غلامرضا رضایی، رضا رقیمی، محمد سلطانی، مصطفی شانچی، عرفان غفوری، احسان فضلی اصانلو، اکبر قاسم پور و مصطفی کاظمی عکاسانی هستند که آثارشان در این نمایشگاه در معرض دید علاقه مندان نهاده شده است.

• فکر می کنید برپایی این نمایشگاه چقدر می تواند به اهمیت صندلی عکاسان در رسانه ها یاری کند؟

امروز صندلی تصویر در رسانه ها کمتر از متن نیست. در بسیاری از موارد مشاهده می گردد که یک عکس به اندازه ده ها تحلیل و مقاله اثرگذار است، اما صرف نظر از این موارد که ممکن است همیشگی نباشد، حرکت رسانه های جهان به سمت فرم گرایی و وابستگی متن به تصویر، صندلی همیشگی و ثابت عکاسان را نشان می دهد، اما مشکل اینجاست که امروز به دلیل ورود تعداد زیادی علاقه مند به عکاسی در این حوزه و نبود سازوکاری برای پایش و پالایش عکاسان، این صندلی کمرنگ شده است. البته هنوز رسانه ها به عکس های عکاسان خبری حرفه ای وابسته هستند.

چالش دیگر هم کم توجهی رسانه ها به حقوق عکاسان است. متاسفانه عکس ها بدون این که حقوق مادی و معنوی عکاس رعایت گردد، دست به دست در رسانه های مختلف منتشر می شوند و هنوز به عنوان یک کالای حرفه ای در فضای رسانه ای ایران مورد توجه عمده رسانه ها نیست. این موضوع در فضاهای استانی بیشتر دیده می گردد. کوشش می کنیم در این نمایشگاه همین تفاوت در کیفیت را به مدیران رسانه ها و مردم نشان دهیم، ضمن این که با این کار نگاهی متفاوت به یک سال اخیر استان داریم.

• همراهی مسئولان چگونه بوده و چه یاریی می توانند انجام دهند؟

وعده های زیادی برای یاری به برگزاری این نمایشگاه داده شد، اما یاریی نشد. به هر حال کیوسک را برگزار کردیم، اما انتظارمان این است که دست کم مسئولان در افتتاحیه نمایشگاه حضور یابند و زحمات تعدادی از عکاسان مازندران در یک سال اخیر را ببینند. ما در تمام حوادث و رویدادها همواره جزو اولین هایی هستیم که حضور پیدا می کنیم. حاصل کوشش ما ثبت بخشی از تاریخ جامعه در دوره ها و رویدادهای مختلف است. امیدواریم که این رویداد مورد توجه قرار بگیرد.

بانیما: قدرت گرفته از سیستم مدیریت محتوای بانیما

مجله سرگرمی: مجله سرگرمی و گردشگری

bestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا